Endonezya’nın çok küçük fakat dünyanın çok popüler dalış adası olan Wakatobi’deyiz. Bu cennet adanın anlatımına geçmeden önce o taraflara henüz yolu düşmemiş okurlar için, ülke hakkında kısaca genel bilgileri aktarmakta yarar görüyorum.
Doğa Harikası Wakatobi / Yazı ve Fotoğraflar: Tacettin Sağlar
Endonezya’nın çok küçük fakat dünyanın çok popüler dalış adası olan Wakatobi’deyiz. Bu cennet adanın anlatımına geçmeden önce o taraflara henüz yolu düşmemiş okurlar için, ülke hakkında kısaca genel bilgileri aktarmakta yarar görüyorum.
Dünyanın en büyük adalar topluluğu ülkesi olan Endonezya, Hollanda’dan bağımsızlığını 1949 yılında elde etmiştir. Bu geniş adalar topluluğu 1500 lü yıllardan itibaren üzerinde barındırdığı kıymetli toprak altı zenginlikleri nedeni ile başta İngiltere ve Hollanda olmak üzere diğer Avrupa ülkelerinin de kolonisi olarak yönetilmiştir. Daha sonraları Japonya’nın yakınlığı sebebi ile bu ülkeye yaptığı teknik yardımlardan dolayı, bir süre için ülke yönetiminde söz sahibi olmuştur.
Endonezya’yı meydana getiren 17.508 ada, Asya kıtası ile Avustralya kıtası arasında, Pasifik ve Hint okyanusu üzerine yayılmış bir archipel oluşturmaktadır. 365 etnik gruba ait halkın % 88 i Müslüman geri kalan azınlık da Budist, Hindu ve Katolik’ tir.
Adalar ekonomik güçlerini, üzerinde bulundurdukları zengin petrol, doğalgaz rezervleri ve bazı madenlerin yanı sıra, orman ürünleri sayesinde elde etmektedirler. Turizm de son yıllarda ülkenin önemli gelir kaynakları arasında yerini almıştır.
Ülke genelinde diğer dillerin yanı sıra en çok konuşulan yöresel dil “Bahasa Indonesia” dır. Kara ve su olarak ülkenin kapladığı alan yaklaşık iki milyon km2dir. Teksas eyaletinin üç katı büyüklüğüne eşit olan, toplam yayılma alanına sahip ülkenin nüfusu; 240 milyon civarındadır. Başkanlık sistemli cumhuriyet ile yönetilen ülkenin, baş şehri Cakarta olup 23 milyonluk dev bir nüfusa sahiptir. Para birimi “Rupiah” olup dolar karşısında değeri oldukça düşüktür.Yazı konumuz olan Wakatobi’yi 1990’lı yılların başlarında Lorenz Maeder adında ki İsviçreli bulmuştur. Çevre korumacı ve macera tutkunu olan Lorenz, değişik konseptte bir dalış resort’u açmak üzere el değmemiş bakir güzellikte bir yer bulmak üzere Endonezya’nın Sulawesi adası civarında araştırmalara başlamıştır.
Sulawesi’nin Güney doğusunda Wakatobi olarak bilinen 4 ada bulunmaktadır. Bunlar sırası ile Wangiwangi, Kaledupa, Tomia ve Biningko’dur. Tomia adasına bağlı 0nemobaa adında ki adanın çevresinde yaptığı dalışlar sonucu bu bölgenin, hayallerini süsleyen dalış resort’unu kurabileceği en ideal yer olduğuna karar vermiştir. Adadaki tek köy olan Lamanggau’yu sahiplenen Sultan’ın oğlu Bahuruddin ile anlaşmış ve ortak sermaye ile “Wakatobi dive resort”u 1996 yılının Ağustos ayında kurmuştur.
Önceleri bu adaya ulaşım, Bali’den iki gün süren deniz yolu ile yapılmakta iken, şimdilerde Tomia adasına Sultan’ın oğlunun yoğun gayret ve girişimleri ile yaptırılan özel havaalanı sayesinde mesafe uçakla 2,5 saate inmiştir. Adada kurulan dalış kulübünde şimdilik 15 bungalow bulunduğundan, butik tarzda bir çalışma sürdürülmektedir. Genellikle Amerika’nın Florida eyaletinde, fotoğraf kursları veren, ünlü fotoğrafçı Stefan Frink, resort’daki odaların yarısını tüm yıl boyunca kapattığı için adada yer bulmak uzun bir bekleme sürecinden sonra gerçekleşmektedir.Adaya gelen konuklar, korunmuş bir çevrede, renkli mercanlar arasında yaşayan canlıların fotoğrafını çekerek Lorenz Maeder’in ideallerini gerçekleştirmiş olmaktadırlar. Bu arada ada’nın modern dünyadan uzaklığı nedeni ile her türlü ihtiyaç maddesi, yiyecek ve içecekler de dahil olmak üzere, Bali’den veya komşu ülkelerden hava yolu ile taşınmaktadır. Özel uçaklarla yapılan bu servisler maliyeti etkilediğinden, tesislerde konaklama bedeli, emsal dalış resort’larına göre oldukça yüksektir.
Adadaki köylerde yaşayanlarla bir anlaşma yapılmış olup, dalış yapılan çevrede balık avlamama karşılığında, ailelere maddi yardım, çocuklara okuma imkanı, elektrik ve gençlere iş imkanı sunulmuştur. En önemlisi, çevre bilincinin yerli halkça benimsenmiş olması ve köylerin ziyaret edilmesi esnasında halkın objektiflerden kaçmıyor olmalarıdır. Resort’daki bungalowlar geniş ve her türlü konfora sahiptir. Ortak kullanım alanları, modern araç ve gereçlere sahip olup dia’ların yıkanması, projeksiyon, perde ve müzik sistemleri gibi imkanlar da mevcuttur.
Ada sorumlularının, gelen konuklara verdikleri brifinglerin başında, sualtına ve orada bulunan canlılara kesinlikle zarar verilmemesi gelmektedir. Dalış rehberleri dünyanın çeşitli ülkelerine mensup özenle seçilmiş dalıcılardan oluşmaktadır. Dalışlara, yöresel tarzda inşa edilmiş geniş ve rahat ahşap teknelerle gidilmektedir. Günde 3 adet tekneli dalış yapılmakta olup, dileyen adanın önündeki reef’te buddy’si ile birlikte ilave dalışlarını yapabilmektedir.
Wakatobi’ye tur düzenleyen şirketler; başta Promar ve Karat tur olmak üzere Exit, Biber ve Kop Tur olarak sayabiliriz. Fiyatlar, mevsimine göre değişken olup üç bin ile üç bin beş yüz dolar arasında değişmektedir.
Kış ayları her ne kadar dalıcılar için pasif sezon sayılsa da dalış tutkunları için ekvator civarında her mevsimde gidilecek yerler bulunmaktadır.
ULAŞIM:
Endonezya’ya ulaşım için Uzak doğuya uçan Singapur, Malezya ve Endonezya hava yollarından istifade edilebilir. En uygun parkur, Singapur hava yolları ile mümkün olabilmektedir. Singapur hava yolları; öğle saatlerinde İstanbul’dan kalkarak ilk durak olan Dubai’ye ulaşmaktadır.1.5 saatlik bir moladan sonra 7 saatlik bir uçuşla Singapur’a varılmaktadır. Son etap olan, Bali uçağı, yaklaşık iki saatlik bir uçuş sonrası Bali’ye varmaktadır. Hava limanın da, “Wakatobi Resort” görevlisi Crispin, grubu karşılayıp iki gece kalınacak otele yerleştirmektedir. Daha sonra pervaneli bir özel uçakla Wakatobi’ye 2.5 saatlik yolculuk sonunda varılmaktadır. Endonezya’ya girebilmek için vize gerekmektedir. Geziyi düzenleyen acente vize işlemini belli bir ücret karşılığında yapmaktadır. Pasaportlarda en az 6 ay geçerlik süresi aranmaktadır.
İKLİM:
Wakatobi’de da yağışlı ve kuru olmak üzere başlıca iki iklim hüküm sürmektedir. Yağışlı sezon, normal olarak Kasım dan Nisan’a kadar sürmektedir. Yağışların maksimum noktasına çıktığı aylar ise Ocak, Şubat ve Marttır. Kuru, yani yağış almayan sezon Mayıs ve Ekim ayları arasıdır. Haziran dan Ağustos ayına kadar ise en kuru hava çevreye hakimdir. Ekvatora yakınlığı sebebi ile deniz suyu sıcaklığı devamlı olarak 26–28 santigrat dereceler arasındadır. Adada ki sıcaklık pek fazla değişmemektedir, ortalama olarak 30–32 santigrat arasında kalmaktadır. Çevrenin denizlerle kaplı olmasından ve adanın tümü yeşil bitki örtüsü ile kaplı olmasından dolayı, nem rahatsız edici boyutlardadır. Wakatobi’ye yapılacak en uygun gezi zamanı yaz aylarıdır.
DALIŞ:
Wakatobi de konaklama alanının hemen önünde mükemmel bir plaj ve teknelerin bağlandığı uzun bir iskele mevcuttur. Bireysel dalışlar, bu kumsalın bitiminde başlayan dünyanın en güzel reef’inde yapılmaktadır. İskeleden sağ tarafa gidildiğinde Renkli mercanların yoğun biçimde sıralandığı mükemmel bir duvar dalışı yapılmaktadır. Sol tarafta ise sığ ve eriştelik bir alanda inanılmayacak güzellikte makro canlıların yaşadığına şahit olmaktasınız. Zaten burada su biraz bulanık olduğundan makro çekimler için ideal bir oluşum bulunmaktadır. Sabahtan iki adet tekneli dalış yapılmaktadır, dalış noktaları fazla uzakta olmadığından kısa bir tekne yolculuğundan sonra dalışlara başlanmaktadır. Öğleden sonra da tekne ile günün son dalışı yapılmaktadır. Daha sonraki boş zamanlarda arzu edenler buddy ile beraber olmak koşulu ile dilediği kadar dalış yapabilirler. Dalış kulübünde, önceden belirtmek şartı ile 15 litrelik çelik tüp bulmak mümkün olmaktadır ayrıca sertifikası olanlar için nitrox dalış yapma imkânı da mevcuttur. Tabii ki bu tür ekstralar için ek ücret alınmaktadır. Wakatobi’nin dip yapısı bol renkli yumuşak veya sert mercanlar ve gorgonlardan oluşmaktadır. Bu homojen yoğunluk, yaklaşık tüm dalış noktalarında görülebilmekle beraber bazı dalış noktaları da yalın olarak tek tip Leather mercanlarını barındırmaktadır. Canlı türlerine gelince; genelde makro canlıların bolca olduğu bu sular aynı zamanda orfoz türleri, melek balıkları, yarasa balıkları, kelebek balıkları, ahtapot, kalamar, böcek, Anemon ve palyaço balıkları, Yılan balıkları, Papağan ve baracuda balıkları gibi Uzak Doğu sularında yaşayan her tür canlıya burada rastlamak mümkündür. Makro canlıların en popüler olanları arasında; pigme deniz atları, gobbyler, deniz tavşanları, jaw fish, minik karides ve yengeçler, mantis karidesleri’ni sayabiliriz. Dalış rehberlerinin en dikkat ettikleri husus, dip yapısına her hangi bir zarar verilmemesidir. Bu durum dalış esnasında da yoğun bir takip ve uyarı olarak sürmektedir. Civar sularda, köpek balıkları veya dev balık sürülerine pek rastlanmıyor.
Doğa Harikası Wakatobi – Bu yazı 2008 yılının Temmuz ayında yayınlanan Gezgin dergisinin 18. sayısından alınmıştır.