Gezgin Dergi
Yazı: Murat Kalay Fotoğraflar: Halit Ömer Camcı
Altunhisar İç Anadolu bölgemizde, Niğde’ye bağlı bir ilçe konumundadır. Kuzeyden Aksaray, batıdan ise Ereğli yöresi ile komşudur. Niğde merkezin Kuzeybatısı’na düşmektedir. Melendiz dağlarından çıkan küçük akarsularla beslenir. İl merkezine yaklaşık 35 km. mesafede olup, nüfusu 15 bin civarındadır.
Selçuklu Devletinin kurucusu Kutalmış oğlu Süleyman Bey zamanında Konya ve Niğde illeri ile birlikte Türk topraklarına katılmış olan Altunhisar, tarihte Anduğu ve Ortaköy adları ile anılmıştır.
Selçuklulardan sonra Niğde ile birlikte Karamanoğulları yönetimine geçmiştir. Karamanoğlu İbrahim Bey memleketi oğulları ve akrabaları arasında bölüştürürken Anduğu’ yu İsmail Beye vermiştir. İlçe merkezinde Karamanoglu Yakup Beye ait bir camii ve bu caminin hemen yani başında bir de çeşme bulunmaktadır.
Yörede her yıl geleneksel olarak Yakacık Kasabasında “Karpuz ve Buzağı Festivali” , Ulukışla Kasabasında Mayıs ayında “Yayla Festivali”, Çömlekçi Kasabasında Haziran ayında “Çömlek festivali” düzenlenmektedir.
Ekonomisi ağırlıklı olarak tarıma dayalı olup, aile tipi küçük işletmeler şeklindedir. Arazi ve iklim koşulları, sosyoekonomik yapı gibi etkenler üretim çeşitliliği ve şeklini belirler. Aile tipi küçük işletmeler, ailenin geçimini sağlayabileceği maddi geliri ancak sağlar. Bu aileler tarım ve hayvancılığı bir arada yapar. Öncelikli amaç kendi tüketim ihtiyaçlarını üretmektir. Fazlası da satılarak pazar harçlığı yapılır.
Örneğin; bir ailenin bir ya da birkaç tane büyük baş hayvanı, büyük sayılayamayacak kadar toprağı vardır. Sulak bir arazide ise toprak bahçe olarak kullanılır, sebze-meyve yetiştirilir burada. Hava koşulları yaver gitmiş ve verimli ürün elde edilmiş ise ailenin ihtiyacından fazlası pazarda satılır, pazar harçlığı yapılır. Aile bu gelire umut bağlasa da ümit beslememelidir. Doğa koşulları her zaman yüzlerine gülmez. O zaman da bir-iki baş hayvanın sütüne bağlanır tüm umutlar.
Hayvanların yemleri, tarım ülkesi olmamıza rağmen ciddi miktarda pahalı. Sütten elde edilen gelir yem parası edilirse hayvanların karnı ancak doyuruyor. Bu nedenle rızıklarını yem parası etmemek için bu aileler, bahçelerden tırpanla biçtikleri otları hayvanlarına yem yapmaktadır.
Yörede Orta Anadolu iklimine özgü tüm ürünler yetişebilmekte. İlçe ekonomisine katkı sağlayan ürünlerin başında buğday, arpa, çavdar, elma, kayısı ve kiraz gelmektedir. Bunların dışında patates, şekerpancarı ve şaraplık üzüm de yetiştirilir. Niğde ve yöresinin patatesi meşhurdur. Her geçen gün artan ihtiyacı karşılayabilmek için, ilçede her yıl patates ekimi de artmaktadır.
Yörenin bir diğer önemli ekonomik gelir kaynağı da elma yetiştiriciliği. Yörede çok güzel sulu elma yetiştiriliyor. Özellikle son yıllarda pazarı daha geniş olan bodur elma üretimi yaygınlaşmış. Fakat her işte olduğu gibi bunda da bazı sıkıntılar mevcut. Fiyatların düşüklüğü, ambalajlama ve depolamadaki yetersizlik üreticinin belini büküyor. Elma yetişinceye kadar bin bir türlü masraf eden çiftçi, borçlarından bir an evvel sıyrılmak için yok pahasına elden çıkartıyor ürünlerini.
Elma bölgeye gelen tüccarlar tarafından dalında toplanmadan ya da toplaması çiftçiye ait olacak şekilde anlaşılarak satılıyor. Çiftçinin elinden çok ucuza çıkıyor elma. Fakat marketlerdeki yerini alıncaya kadar ciddi manada fiyatı yükseliyor. Üstelik 1. sınıf elma, sadece elit kesim diye adlandırılan, zengin, kesime hitap eden marketlerde yerini alıyor. Bunun dışında 1. sınıf elma yurt dışına gönderiliyor. Hatta onu yetiştiren çiftçi bile evinde 3. sınıf diye seçilen, elmaları yiyor.
Kırsal kesimin en güzel yanları; temiz havası ve ucuz hayat. Yerli halkın hemen hepsinin küçük çaplı bahçesi var. Pazarda tap taze, yerli, doğal ürünleri çok ucuza bulabiliyorsunuz. Büyük şehirde 2 kilo elma aldınız fiyata burada pazar poşetlerinizi doldurabilirsiniz. Bu gibi yerlerde memurun yüzü gülüyor, memur yüksek gelirli sayılıyor.
Şöyle bir tatil yapsam, temiz hava olsa, farklı kültürler tanısam, yeni insanlarla tanışsam diyorsanız; bir de ekonomik olsun istiyorsanız, Altunhisar ve yöresini tavsiye edebiliriz.
Görülecek daha çok yer var, yola devam…
Nereye Gidilir / Niğde Altunhisar – Bu yazı 2011 yılının Mayıs ayında yayınlanan Gezgin Dergisi’nin 51. sayısından alınmıştır.
