Evsizim, Açım…Lütfen Yardım Edin

Amerika’da, “Black Friday” adı verilen alışveriş çılgınlığının başladığı günden beri, yapılan her alışverişte, para üstü olarak size verilen bozuklukları “Evsizlere yardım” kutusuna atmanızı istiyor tezgâhtarlar.

Yazı ve Fotoğraflar: Arzu Aras

Zengin ülkenin, evsizler için yaptığı yardım organizasyonu, bununla da sınırlı değil.

Renkli reklâm afişleri içinde, soğuktan titreyen “Özgürlük anıtı” afişi, bugünlerde New York’a gelen her turistin dikkatini çekiyor. Akılardaki Özgürlük anıtı imajını yerle bir eden bu afiş, herkesi şaşırtıyor. Üstüne kar yağan ve soğuktan bir köşeye sinmiş vaziyetteki Özgürlük anıtı figürü, ülkede bu yıl 17.si düzenlenen “Kışlık mont toplama kampanyası”nın sembolü. Geleneksel hale gelen evsizler için kışlık mont toplama kampanyası, ülke çapında büyük bir hızla devam ediyor. Şu ana kadar 70 bin adet mont toplayan görevliler, sokakta yaşayanlar için; battaniye, yatak ve benzeri yardımların da kabul edildiğini belirtiyor.

Her yıl yeni yıla kar altında giren New York’a, bu yıl henüz kar yağmadı. Sıcaklıklar mevsim normallerinin üzerinde seyrediyor. New Yorkluların büyük bir kısmı, havanın bu şekilde seyretmesini tasvip etmese de, bu duruma en çok sevinenler; evsizler (homeless). Kar yağmamasına rağmen haber bültenleri, önümüzdeki günlerin çok soğuk geçeceğini ifade ediyor. Bunun üzerine, New York valisi Mıcheal Bloomberg, soğuk hava koşullarına karşı New Yorkluları uyarırken; evsizlerin korunaklı merkezlere taşınması gerektiğini de belirtiyor. Karara karşı çıkan evsizlerin de, polis denetimi altında merkezlere götürüleceğini sözlerine ekliyor.

Gökdelenlerin Hemen Dibinde Yaşayan Evsizlerin Öyküsü

Manhattan’ın devasa gökdelenlerinin dibinde, bu şehirle özdeşleşmiş binlerce evsiz yaşıyor. 42. cadde üzerindeki metro çıkışında yaşayan Tedd, binlerce homelesstan sadece biri. Her sabah, köşedeki Starbucks’tan önce kahvesini, ardından da gazetesi New York Times’ı alan Tedd’in, önünden geçen binlerce insandan, sözlü hiçbir talebi yok. Küçük bir karton üzerine “Lütfen, açım” yazılı ilan, onun durumunu özetliyor. Akşama kadar birçok gazeteyi, en ince ayrıntısına kadar okuyan Tedd’in, Başkan Bush’un Irak politikasına dair derin analizleri var.

Köşe başlarına kurulup, karton üzerine kibarca ifadelerle yazılmış ” Lütfen yardım edin. Açım” ilanıyla para toplayanlar, bir dönem, kapitalist sisteme karşı çıkan insanlarmış. Bugün ise, bu yazıyı yazanlar, sisteme karşı çıkmaktan ziyade, karınlarını doyurma ve yatacak bir yer bulma telaşındalar . New Yorklu evsizlerin büyük çoğunluğunu, New York’a gelen turistler ya da yardım dernekleri besliyor. Evsizler bu şehrin adeta birer sembolü. Ülkeye gelen turistlerin ilgisini, Broadway şovları kadar, bu evsizler de çekiyor. Bu evsizlerden birsi de, her gün önünden geçen 500 bin insana aldırmadan bulmaca çözen Duck… Bütün evsizler gibi Duck da kendisiyle alakalı hiçbir bilgiyi, hiç kimseyle paylaşmıyor. Evsizlerin büyük çoğunluyla havadan, sudan, politikadan konuşabilirsiniz ama hayatları hakkında, ağızlarından tek bir kelime bile alamazsınız.

ABD’de fakir, kimsesiz ve evsiz insanların sayısı, her geçen gün artıyor. 2005 verilerine göre, ülke çapında 35 milyon kişi açlıkla mücadele ediyor. Zengin-fakir arasındaki uçurumun en yoğun olduğu şehir ise; New York. Şehir nüfusunun beşte biri, 10 bin dolar gelirin altında, hayatını idame ettirmeye çalışıyor.

Yemek mi, kira mı?

Yaklaşık 8 milyonluk New York’ta 1,2 milyon insanın günlük hayatında, “barınma mı, sağlıklı beslenme mi?” tercihiyle yüz yüze yaşadığı kaydediliyor. Fakirlikle mücadele eden organizasyonlar, bu zorlu tercihle yüzleşen birçok insanın, barınmayı tercih ettiğini belirterek, bunun bedeli olarak, bu insanların çok ucuz ve sağlıksız gıdalarla beslendiklerine dikkat çekiyorlar. Açlık sorunu, sadece New York’a özgü değil aslında. 2005 yılı hükümet verilerine göre, ABD’de 12 milyonu ev sahibi olan toplam 35 milyon kişi, açlıkla mücadele ediyor. Ancak gelir uçurumunun en yüksek olduğu şehir, New York. Wall Street bankacıları, 1 yıl için toplam 24 milyar dolar prim alırken; şehir nüfusunun beşte biri, kişi başına yıllık 10 bin doların altında, hayatlarını devam ettirmeye çalışıyor.

2006 New York şehir istatistiklerine göre; bu şehirde, 3 bin 800 kişi sokakta yaşıyor. Bronx’taki sanayi bölgesinde büyük bir depoyu yemekhaneye dönüştüren “Food Bank for New York City” adlı sosyal yardım kuruluşu,1200 kişiden oluşan fakir bir gruba, yılda yaklaşık 30 milyon kilogram yemek dağıtıyor. “Burada hala bu işi yapmak zorunda olduğuma çok öfkeleniyorum.” diye konuşan Food Bank Başkanı Lucy Cabrera; “Gücümü ve tecrübemi hiçbir yemek kaynağına sahip olmayan üçüncü dünya ülkelerinde harcamayı tercih ederim. Ama maalesef, yemek kaynağı oldukça bol olan bu toplumda, bu işi yapmaya devam etmek zorundayım.”diye konuşuyor.

Bu yazı 2007 yılının Şubat ayında yayınlanan Gezgin dergisinin 2. sayısından alınmıştır.