Cumartesi , 2 Kasım 2024

Nereye Gidilir / Bayburt

Bayburt tarihinin bilinen geçmişi Anadolu’nun köklü kavimlerinden Azzi ve Hayasalar’la başlar. Onu Hatti, Hitit ve Urartu izler.

Yazı: Murat Kalay Fotoğraflar: Halit Ömer Camcı

Haydi Gezginler Bayburt’a 

Bayburt tarihinin bilinen geçmişi Anadolu’nun köklü kavimlerinden Azzi ve Hayasalar’la başlar. Onu Hatti, Hitit ve Urartu izler. Bayburt’un bir müddet Roma İmparatorluğu hâkimiyetine girdiği ve bu imparatorluğun ikiye ayrılması üzerine Doğu Roma toprakları içinde kaldığı bilinmektedir. Bizans İmparatorluğu teşkilatına göre ülke, bugünkü eyaletlere benzer bir takım temalara ayrılmıştı. Bayburt Heldia temasına bağlıydı ve bu eyaleti meydana getiren yedi piskoposluğun dördüncüsünü meydana getiriyordu. İmparator Justinianus tarafından kalesinin tahkim ve tamir edildiği bilinen Bayburt, Arap fetihleri sırasında Bagrat sülalesinin hâkimiyeti altında bulunmaktaydı.

Yaz sıcaklarında daha da sıcak olan güney’e inmek istemeyip yaylada serinlemek isteyenler için tavsiye edilebilecek en doğru adreslerden biri de Bayburt. Yayların en güzel yanı serin havasında mışıl mışıl uyumak.

Geceleri biraz daha erken başlayan yaylalarda hava karardıktan sonra ailenizle ya da arkadaşlarınızla ateş yakıp, başında sohbetler edip, çerez yiyebilirsiniz. Bir de kor ateşe koyabilecek çaydanlığınız varsa, değmeyin keyfinize. Sabah güneşin doğuşu ile sıcak hava teninizi ısıtır. Artık isteseniz de uyuyamazsınız. Uykuyla problemi olanlara yaylalar iyi gelecektir. Bayburt’un, Karadeniz ve Doğu Anadolu arasında sıkışıp kalan, kendine has bir iklimi var. Doğu Anadolu’ya göre yumuşak geçmekle birlikte; yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlıdır. Bitki örtüsü açışından çeşitlilik göstermesine karşın ormanları yok denilebilecek kadar az. Araziye daha çok mera ve yaylalar hâkim.

Birçok yöremizde olduğu gibi Bayburt’ta da önemli günlerde oynanan oyunlar mevcut. Bu oyunlar, yöre halkının mizah duygusu hakkında fikir sahibi olmamızı sağlayabilir. Ayrıca örf ve adetlerin bir yansıması seyirlik oyunlar. Oyun alanında bulunan herkes oyuna katılır ve oyun sonunda verilen cezaya razı olur. Oyun sonlandırılana kadar hemen herkes cezadan nasibini alır. Bu cezalar canlarını biraz yaksa da, oyunlar o kadar keyifli geçer ki cezalandırılırken dahi gülmekten yerlere yatabilirler.

Bayburt’taki en başlıca el sanatları kilim, ihram ve seccade. Evliya Çelebi burayı ziyaret sonrasında boyahanelerde boyanan yünlerden kilim ve seccade yapıldığından, hatta Avrupa’ya kadar gönderildiğinden bahsediyor. Günümüzde de bu el sanatları ürünler yörede hala üretiliyor.

Yemek kültürü zengin olan ülkemizde, Bayburt mutfağı da kendine has kültürüyle ayrı bir öneme sahip. Bayburt’ta hamur işi ve etli yemekler, diğerlerine nazaran daha çok çeşitlilik arz eder. Kendine has yemeklerinden başlıcaları; tel helvası, tatlı çorba, galaçoş, ekşi lahana, lor dolması ve yalancı dolmadır.

Temmuzda Bayburt’ta güzel bir yayla şöleni de olacak. Bu yıl 16.’sı düzenlenecek olan Dede Korkut şölenlerinin 14 Temmuz Çarşamba günü başlayıp 18 Temmuz Pazar günü sona eriyor. Her yıl büyük ilgi gören etkinlikler, bu yıl da gayet keyifli geçek gibi gözüküyor. Masat köyünde bulunan Dede korkut türbesini ziyaretle başlayacak olan şölen, dört gün sürecek ve son gün Soğanlı Yaylası’ndaki etkinlikler sonrası yayla beyi seçilecek. Bu yıl önceki yıllardan farklı olarak Çımağıl Mağarası, Kop Dağı Şehitlik alanı ve mevzileri de gezilecek. Etkinliklerde konserler, halkoyunları gösterisi, şiir dinletisi, resim sergisi, cirit müsabakası, tiyatro gösterisi, toplu sünnet şöleni, buzağı yarışması, panel, herfene, âşıklar şöleni ve çeşitli ikramlar yer alması bekleniyor.

Bu yazı 2010 yılının Temmuz ayında yayınlanan Gezgin Dergisi’nin 41. sayısından alınmıştır.

Yazar : HALİT ÖMER CAMCI

Gezgin, ışık avcısı, oğlunun babası...

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir