Gezgin Dergi
“Yıldız Fotoğrafları” olarak bilinen eşsiz hazinenin İstanbul’u konu alan 576 parçası İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. ve IRCICA tarafından kitap haline getirildi. Kitabın tanıtım kokteyli 9 Haziran’da, fotoğrafların yıllarca saklı kaldığı Yıldız Sarayı’nda yapıldı. Tanıtıma İBB Genel Sekreter Yardımcısı Muammer Erol, İBB Kültür AŞ. Genel Müdürü Nevzat Bayhan, IRCICA Genel Direktörü Halit Eren, Topkapı Sarayı Müdürü İlber Ortaylı, Prof. Dr. Toktamış Ateş ve edebiyatçı Beşir Ayvazoğlu’nun yanısıra konsoloslar, fotoğraf sanatçıları, tarihçiler ve akademisyenler katıldı. Sultan II. Abdülhamid’den günümüze ulaşan ve dünyanın en önemli koleksiyonlarından biri olan “Yıldız Fotoğrafları”nın İstanbul’u konu alan 576 karesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. ve IRCICA (İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi) ile ortaklaşa yürütülen çalışmayla kitap haline getirildi. Kitabın tanıtım kokteylinde bir konuşma yapan İBB Kültür AŞ. Genel Müdürü Nevzat Bayhan, Napolyo’nun “Dünya üzerinde tek bir devlet olsaydı başkenti İstanbul olurdu” sözünden yola çıkarak İstanbul’un büyük bir hazine olduğunu “Sultan II. Abdülhamid Arşivi İstanbul Fotoğrafları” kitabının ise bu büyük hazinenin kapısını araladığını belirtti. Bayhan IRCICA ortaklığıyla gerçekleştirdikleri bu çalışmayla ilgili “ Deryada bir kâtre olmuşsak ne mutlu bize” dedi.
IRCICA (İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi) Genel Direktörü Halit Eren ise yaptığı konuşmada; Sultan II. Addülhamid’in fotoğrafın icadından beri fotoğraf sanatıyla yakından ilgilendiğini, Osmanlı ordusunda bu konuda görevli subayların olduğunu ve bu sayede “Yıldız Fotoğrafları Arşivi”nde 18.000’in üzerinde fotoğraf bulunduğunu belirtti. Eren, Sultan Abdulhamid’in fotoğraf sanatı sayesinde önemli tespitler yaptığını, örneğin Hicaz Demiryolları’nın inşasının her aşamasını görüntülediğini ifade etti. IRCICA Genel Direktörü, “Sultan II. Abdülhamid Arşivi İstanbul Fotoğrafları” kitabının 2 yılı aşkın bir sürede titiz çalışmalar sonucu hazırlandığını sözlerine ektedi. “Sultan II. Abdülhamid Arşivi İstanbul Fotoğrafları” İstanbul’un tarihî vesikası niteliğindeki bu kitapta bir asır öncesinin İstanbul’unu gösteren fotoğraflar yer alıyor. Kitap; manzaralar, saraylar, camiler, türbeler, çeşmeler, abidevi yapılar, kışlalar, hastaneler, okullar, kamu yapıları, müzeler, törenler, yabancılar, tesisler, sosyal yaşam, surlar, spor ve 1894 depremi alt başlıklarından oluşuyor.
Kitapta ayrıca; Osmanlı’ya fotoğrafın girişini anlatan tarihçe, saray çevresinin fotoğrafla olan ilişkisi ve Yıldız Arşivi’nin oluşması ile ilgili bilgilerde yer alıyor. Kitabın son bölümünde ise “Yıldız Fotoğrafları”na katkı sağlayan ve kitaptaki 576 fotoğrafı görüntüleyen 25 fotoğraf sanatçısının özgeçmişine yer veriliyor. Bu sanatçılar; Abdullah Fères, Ali Rıza Paşa, Bahriyeli Ali Sami, Nikolas Andriomenos, Behçet, Guillaume Berggren, Constantin Joseph Fettel, Gülmez Fères, Hazım, Hüsameddin Bey, Hüseyin Zekai Paşa, Mihran İranian, İlyas, Ömer Fuad Keskin, Baron von Küller, Mulazım-ı evvel Mehmed, Mehmet Rıfad Efendi, Michailides, Dimitri, J.X Raoult, Darülacaze Fahri Fotoğrafçısı Rıza, Emil Römmer (Römmer & Jones), Jules Sandoz, Paskal Sebah, Şevket ve Tarkulyan Bagos. Önemli bir tarihi belge niteliğindeki bu kitap ayrıca, bir asır içinde İstanbul’un ve günlük yaşamın geçirdiği değişikliği gözler önüne seriyor. “Sultan II. Abdülhamid Arşivi İstanbul Fotoğrafları” kitabı İstanbul Kitapçısı’ndan temin edilebilir.
Sultan II. Abdülhamid’in İstanbul Fotoğrafları – Bu yazı 2007 yılının Haziran ayında yayınlanan Gezgin dergisinin 6. sayısından alınmıştır.
