Festivaller Ülkesi Malezya

O dönemlerde ticaret adamlarının, ticaret yaptıkları yerlerdeki kanunlardan daha fazla fayda sağlamak ve ticaretlerini sağlama almak için yaptıkları en bilindik şey, ticaret yaptıkları şehirlerden kadınlar ile evlenip, onların ailelerini de işin içine çekerek, aile güvenine dayalı bir sistem kurmaları idi.

 Yazı ve Fotoğraflar: Ümmü Nisan Kandilcioğlu

İkinci Terengganu Uluslararası Kalamar (Mürekkep balığı) Jigging Festivali’nin 2015 yılı etkinliklerine 28 ülkeden 122 kişi katılırken bu katılımcıların arasında olmak, hem heyecanlı hem de onur vericiydi. Malezya, turizm ve ilgili diğer bakanlıklarının yanı sıra, yerel organizasyonların katkısı ile bu alanda ülke ekonomisine katkı sağlamak için çaba sarf eden bir ülke. Bunda da oldukça başarılı olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

31 Ağustos 1957 tarihinde İngiliz sömürgesi olmaktan kurtularak bağımsızlığını ilan eden Malezya’da halkın % 50,4’ü Malay, % 23,7’si Çinli, % 11’i yerli ve % 7,1’i de Hintlilerden oluşuyor. Resmi dil Malayca. Halkın büyük bir bölümü ileri derecede İngilizce konuşabiliyor. Müslüman, Budist, Hıristiyan, Hindu ve Daoist’in haricinde ülkede birçok farklı din de bulunuyor.

Güney Asya’nın en istikrarlı, güvenli ve kolay gezilebilir ülkelerinden biri olan Malezya, 28,3 milyonluk nüfusa sahip ve federatif anayasal monarşi ile yönetiliyor. 13 eyaleti var ve bunlardan ikisi Malezya yarımadasında, diğerleri de ülkenin Borneo adı verilen kısmındaki üç federal bölge içerisinde yer alıyor. Doğaseverler için bir cennet olan Malezya, eko-turizm projeleri ile bunu çok iyi pazarlıyor. Bozulmamış etkileyici plajların, egzotik adaların, zengin bir etnik ve kültürel mirasın, nadide fauna ve flora ile birlikte, modern turizm ve tatil seçeneklerinin harmanlandığı nadir ülkelerden biri.

Elle balık tutma deneyimi ve kalamar ziyafeti 

Etkinliğin yapıldığı 31 Mayıs ile 6 Haziran tarihleri arasında, kalamarların yumurta bırakmak için Terengganu kıyılarına gelmesi sonucunda yapılacak avlanma faaliyetlerinin, bir takım organizasyonlarla eğlenceli hale getirilmesi sağlanmış. Balıkçılıkla gelir sağlayan halk için bu dönemde mürekkep balığı avı çok önemli. Çok sevilen kalamar yemekleri için avlanma, denetimli bir şekilde yapılıyor.

Okyanusa teknelerle Laguna Adaları’ndan açıldığımızda amaç, eski usul elle avlanmayı konuklara göstermekti. Denizin dalgalı olması sebebi ile çok verimli olmadı; benim gibi alışkın olmayan konukları deniz tuttu, avlanma anlarını izleyemedik, teknenin tabanından başımızı kaldıramadık. Böyle bir etkinliğin içinde fotoğraf çekememekten dolayı çok üzüldüm. Şanslıydık ki gezinin son günü ikinci kez Duyong Jetty’den başlayan ve Kuala Terengganu kıyılarından iki mil öteye kadar uzanan avlanma organizasyonu yapıldı. Bu kez hazırlıklı idim, deniz tutmasına karşı ilaç alıp teknede heyecanla yerimi aldım. Kaptan Abdullah, Türkiye’den geldiğimi ve Müslüman olduğumu öğrenince özel bir ilgi gösterdi bana. Çok keyifli, çok eğlenceli bir deneyimdi. Akşam geç saatlere kadar süren kalamar avı sonrasında toplanan kalamarlar afiyetle yendi.

Kalamar avı, renkli halkalar üzerine sarılmış bir çift misinadan oluşan oltalar (kalamar jig) ile yapılıyor. Oltanın üzerinde renkli zokalar bağlı. Denize, dibe erişinceye kadar sallandırıp sonrasında, bizdeki çapari avcılığı gibi kısa aralıklarla çekip bırakıyorsunuz. Kalamar tutanların çığlıkları ve şakalaşmaları ise yaşanan eğlencenin enerjisini fazlasıyla hissettiriyor.

Bu köyün sakinleri filler 

Kalamar festivali dışında pek çok yerde organizasyonlar yapıldı. Festival çerçevesindeki yerlerden biri olan Kenyir Fil Köyü, çok büyük bir alana kurulmuş ve doğallığın bozulmadığı bir park alanı. Burada fillerin gösterilerini ve yıkanmasını izlemek gerçekten çok keyifliydi.

Laguna adasında bir gece iki gün geçirdik. Doğal güzellikleri, denizi, bembeyaz kumu, hemen yanı başınızda bahçede dolaşıp oynayan sincapları ve maymunlarıyla müthiş bir ada. Oteldeki sunumlarla kendimi daha iyi ve daha özel hissettim.Adaya sürekli gelen teknelerle her yere ulaşım mümkün. Tekneyle gidilen Kuala Redang adası ayrı bir güzellikti.

Muhteşem denizi ve sualtı görsel zenginliği inanılmaz. Özellikle sualtını sevenler ve dalma zevkini yaşamak için imkânı olanlar mutlaka şnorkelleri ile burada soluğu alıyorlar. Bozulmamış plajları, açık renk kumsalları, denizin ve gökyüzünün mavisi büyüleyici.

Hem damağa hem göze hitap eden karpuzlar 

Türkiye’deki yerel panayırlara benzeyen başka bir festival alanına geçtiğimizde yine harika bir karşılama vardı ve yemekler yine müthişti. Tropikal meyveler ve bu meyvelerden hazırlanan meyve kokteylleri havanın sıcağını hafifletmeye yardımcı oldu. Yöre halkının çok renkli kıyafetleri ayrı bir göz ziyafetiydi. Panayır kapsamında yarışmalar, özel müzik gösterileri, geleneksel oyunlar izledik. Karpuza şekil verme de yarışmalardan biriydi ve yarışmacıların hayal güçleri ile el becerilerini maharetle birleştirmişlerine şahit olduk. Ödüllerini de biz konuklar arasından seçilen beş kişi verdi. Ben de ödül verenlerden biriydim; sevinçlerine katılmak ve paylaşmak oldukça keyifliydi.

Kenyir Su Parkı’nda düzenlenen yarışmalar ve sosyal etkinliklerle, alınan keyfin dozajı iyice yükselmişti. Motorshow, yemek pişirme gösterileri, karaoke yarışması, çocuk boyama yarışması, su sporları ve yanı sıra yerel artistlerin gösterileri de vardı. Okullar tatil olunca yapılan bu etkinliklerde geleneksel oyunlar oynanıyor; tüm aile birlikte katılıp eğlenebiliyor. Sıcaktan bunalanlar su parkında yine ailece serinlemeyi
tercih ediyorlar.

İkisi bir arada; ticaret ve izdivaç 

‘Terengganu Peranakan Festivali’, 2015 yılında ana festivale dâhil olan organizasyonlardan ve Chinatown’da renkli bir başlangıçla startı verildi. Peranakan veya Baba Nyonya olarak adlandırılan Çin-Malay kırması kültür, aslında Malezya’nın başka noktalarında da bulunmakta. Çinli erkekler 15. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Malaya olarak anılan bugünkü kıta Malezya’sına icaret yapmak için gelip yerleşiyor. Bu Çinlilerin bir kısmı Müslüman Uygur Türkleri imiş. Bunların, Malayların Müslüman olmasına ciddi katkıları olduğu söyleniyor. Kalanı ise Budist Çinliler.

O dönemlerde ticaret adamlarının, ticaret yaptıkları yerlerdeki kanunlardan daha fazla fayda sağlamak ve ticaretlerini sağlama almak için yaptıkları en bilindik şey, ticaret yaptıkları şehirlerden kadınlar ile evlenip, onların ailelerini de işin içine çekerek, aile güvenine dayalı bir sistem kurmaları idi. Dolayısı ile Malezya’nın çeşitli ticaret limanlarında Çinli tüccarlar ile evlenen Malay kadınlar oldu. Bu evlilikler zaman içinde yemek, din, dil, yaşam tarzı, kıyafet gibi noktalarda gözle görülür değişiklikler yaratmaya başladı ve bugünkü Terengganu bölgesinde, Peranakan veya Malacca bölgesinde ‘Baba Nyonya’ olarak bilinen kültürler oluştu.

Festival sırasında sokaklar çok renkli, sokaklar ışıl ışıl, kırmızı fenerlerle süslenmiş, kadınlar çok şık yerel giysiler içinde. Her yerde yerel yemekler yapılıyor. Güzellik yarışması, yemek yarışması düzenleniyor, sokaklarda eğlenceler yapılıyor, iki aslanla yapılan dans çok ilgi çekici ve eğlenceliydi. Pek çok yerel grup gösterilerde yer alıyor; rengârenk bir görsellik oluşturuyorlar.

Işık saçan camii 

Wan Man Adası’nda bulunan Islamic Heritage Park (İslami Miras Parkı) içinde konumlandırılmış olan Kristal Camii’nin büyüklüğü 2 bin 146 metrekare. Park aynı zamanda dünyanın dört bir yanındaki en ünlü camilerin kopyalarına ev sahipliği yapıyor. Yapımı iki yıl (2006-2008) süren ve yaklaşık olarak 80 milyon dolara mal olan bu görkemli yapı, metal, cam ve kristal malzemeler kullanılarak tamamlanmış. Özellikle içeriden aydınlatma kullanılan camii, dışarıdan bakıldığında ışık saçıyormuş görünümü veriyor.

Kıssadan hisse: Yabancı dil öğ-re-ni-le-cek! 

Yabancı dilim olmamasına ve haliyle sözlü iletişimde eksik kalmama rağmen bu festival sırasında çok sıcakkanlı ve çok yakın davranışlarla kuşatıldım. Beden ve gönül diliyle iletişim kurduğum Singapurlu dört arkadaşım sanki ‘melek’tiler. O kadar düşünceli ve sımsıcak davrandılar ki, arkadaşlarımla gezim muhteşem geçti.

Organizasyon ekibi bana çok yardımcı oldu; dil bilmemenin eksikliğini hiç bu kadar hissetmemiştim. En kısa zamanda dil eğitimi almaya, geç kalmış olsam da, karar verdim. Özetle; Terengganu eyalet hükümeti, bu yıl Uluslararası Kalamar Jigging Festivali aracılığıyla, dünya çapında sporu teşvik etmek istiyor ve aynı zamanda diğer turizm destinasyonları ile farkındalık yaratmak istiyor. Lake Kenyir, Kenyir Fil Koruma Köyü (KECV) ve İslam Mirası Parkı, yanı sıra Terengganu yaşam tarzı ve kültürünü, geleneksel toplum oyunlarını tanıtmak için Terengganu Peranakan Festivali’ni düzenliyor.

Festivaller Ülkesi Malezya – Bu yazı 2015 yılının Temmuz ayında yayınlanan Gezgin dergisinin 101. sayısından alınmıştır.