Topkapı Sarayı, ülkemizin en çok ziyaret edilen müzelerindendir. Bunun en önemli sebebi yabancılar için halen bir sır gibi duran Osmanlı Devleti’nin yönetim merkezi olması, halkımız için de hiç şüphesiz Mukaddes Emanetler’i bünyesinde barındırmasıdır. 2004 yılında Kaynak Yayınları tarafından yayımlanan “Hırka-i Saadet Dairesi Mukaddes Emanetler” isimli esere gösterilen yoğun ilgi bunun en önemli ispatıdır.
Topkapı Sarayı’nın aslında hemen her mekânı pek çok sırrı içinde barındırır ve ilgiyi hak eder. Yapılan restorasyonlar ve çevre düzenlemeleri ile sarayın birçok kısmının elli yıl öncesinden çok daha iyi durumda olduğunu söylemek mümkündür. Son yıllarda yenileme çalışmalarının hızlandığını söylemek mümkündür. Bunda şüphesiz Müze Başkanlığı’nı yürüten Prof. Dr. İlber Ortaylı’nın katkıları büyüktür. Sarayın son yıllarda biraz daha gündemimize girmesinde,Osmanlı tarihini sevdiren hocamızın payı büyüktür.
Sarayın hemen her çinisi, her taşı, her köşesi, her objesi yaşanılan bir olayı anlatır. “Sarayı her gezişimde beni heyecanlandıran yeni bir şey keşfediyorum.” diyen İlber Ortaylı, en büyük iki isteğinden birisinin Saray’la ilgili mekân- olay ilişkilerinin işlendiği bir eser hazırlamak olduğunu söylemekteydi. Kaynak Yayınlarından çıkan “Mekânlar ve Olaylarıyla Topkapı Sarayı” kitabı ile Ortaylı bu isteğini yerine getirdi. İlber Ortaylı’nın diğer hayali ise çocuklar için bir rehber hazırlanmasıydı. İlber Hoca’nın katkılarıyla hazırlanan bu rehber de yakında kitap raflarında yerini alacak.
Mekânlar ve Olaylarıyla Topkapı Sarayı kitabı 31,5 cm’ye 26 cm. boyutlarında 312 sayfa prestij bir eser. Eser, yaklaşık on aylık bir süreçte hazırlandı. Hem video hem de fotoğraf çekimi yapıldı. Saraydaki bazı mekânlar, restore edildikten sonra gezi güzergâhının uygun olmamasından dolayı ziyarete kapalıdır. Özellikle Harem’de bulunan bazı mekânlar ise tamamen ahşaptan oluştuğu ve zarar görme riski taşıdığı için ziyaret edilememektedir. Kitabın hazırlığı aşamasında şu anda ziyarete kapalı olan birçok mekânda da çekimler yapıldı. Bazı mekânlar ilk kez görüntülendi. Prestij kitabın sonunda yeralan ve bu mekânları İlber Ortaylı’nın dilinden anlatan dvd, Belgesel Ajans tarafından hazırlandı.
Aynı eserin dvd belgeselini de içeren 13,5 cm’ye 24,7 cm. boyutlarında 80 sayfadan oluşan bir versiyonu da Kaynak Yayınları tarafından okuyucuya ve izleyiciye sunuldu.
Mekanlar ve Olaylarıyla Topkapı Sarayı – Bu yazı 2008 yılının Mart ayında yayınlanan Gezgin dergisinin 14. sayısından alınmıştır.