Efes Antik Kenti hemen hemen herkesin hakkında fikrinin olduğu bir yer. Ama sanat çevreleri tarafından ikinci Efes olarak adlandırılan Aizanoi Antik kenti hakkında fikri olan pek de fazla değil. Aizanoi Çini ve Seramiği ile meşhur ilimiz Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesinde bulunmakta.
Yazı: Ayşe Saliha Bayrak Fotoğraflar: Halit Ömer Camcı
Roma döneminde yün, şarap ve tahıl üretimi ile zenginleşen şehir, Erken Bizans döneminde bir piskoposluk merkezi olmuş.
Tapınağın bulunduğu alan, Orta Çağ’da bir hisara dönüştürülmüş. Selçuklular zamanında ise bölgeye yerleşen Çavdar Tatarları, günümüzde buranın “Çavdarhisar” olarak adlandırılmasının nedeni olmuş.
Aizanoi Antik kentinde; antik tiyatro, stadyum, hamam, ve köprülere ait kalıntılar hatta Koca Irmak’ın üzerine kurulmuş ve halen kullanılmakta olan bir köprü var. Bunların yapımına milattan sonra ikinci yüzyılda başlanıldığı ve çeşitli aralıklarla üçüncü yüzyıla kadar inşa edildiği bilinmekte. Birbirine bitişik olarak yapılmış tiyatro ve stadyumun bugün için bilinen bir başka benzeri yok. Ayrıca Aizanoi Antik kentindeki tapınak Zeus tapınakları arasında bu zamana kadar en iyi korunmuş tapınak olma özelliğine sahip.
Dünyanın en eski borsalarından birine sahip olan Aizanoi Borsa binası, 1969 yılındaki Gediz depremi sonrası üzerinde bulunan caminin yıkılması sonucu ortaya çıkmış. 2000 yılındaki nüfus sayımına göre 4600 kişi ikamet ediyormuş Çavdarhisar’da. Roma dönemindeki nüfusuyla ilgili olarak, kazılardan çıkan mezar yapılarına göre, Aizanoi dönemindeki nüfusunun 30 bin olduğu düşünülmektedir.
Aizanoi uzun yıllardır yerli ve yabancı turistlerin pek uğrak yeri olmamış, ancak antik kentin tarihi önemi anlaşıldıkça ilgi büyümekte.
Antik kentten etrafa şöyle bir baktığınızda; tek katlı evler, evlerin hemen yanlarındaki kümeslerden gelen tavuk sesleri, koyun sürüleriyle çobanları, meraklı teyzeler… Kısacası sıcak Anadolu manzarası. Yöre halkının da gencinden yaşlısına Antik Kent hakkında söyleyecek bir şeyleri mevcut. Kimisi kazı çalışmaları sırasındaki maceralarını, kimisi bölge hakkındaki otantik hikâyeleri, kimisi de bu zamana kadar gelip-giden ziyaretçilerin sayısını anlatıyor.
Gezilesi ve görülesi bir yer olan Aizanoi Kütahya şehir merkezine 57 km uzaklıkta olup Uşak – İzmir Karayolu üzerinde.
Konaklama imkânının pek bulunmadığı Çavdarhisar’a giderken Kütahya merkezde konaklayabilirsiniz. Kütahya’nın çinicilerini dolaşıp, Hisar’ına çıkmayı, Cimcik Aşı ve Sıkıcık Çorbası yemeği ihmal etmeyin.
Nereye Gidilir / Kütahya – Aizanoi – Bu yazı 2012 yılının Ocak ayında yayınlanan Gezgin Dergisi’nin 59. sayısından alınmıştır.